Vliegtuigcrash in Heerlen op 19 november 1944
Twee P-47 Thunderbolt crashes op één dag
Op 19 november 1944 stegen vanaf de Amerikaanse vliegbasis Bevekom ten Zuid Oost van Brussel, België diverse P-47 jachtvliegtuigen op. Ze behoorden tot het Amerikaanse 412e Fighter Squadron. De operationele vlucht vormde een verkenning rondom de Duitse steden Keulen en Jülich en de afstand vanaf hun vliegbasis bedroeg een kleine honderdenvijftig kilometer.
Onderweg werden de leiders van zowel de rode als de gele vlucht door het Duitse luchtafweergeschut goed geraakt. Hun vliegtuigen hadden als serienummer 44-19708 en 44-20059. Eén van hen, Jay Garner, verloor daarbij zijn verticale stabilisator, maar wist het vliegtuig terug te brengen boven Heerlen. Hij kon tijdig zijn vliegtuig verlaten met zijn parachute waarna zijn P-47 jachtvliegtuig neerstortte. Garner’s landing ging niet helemaal volgens plan waardoor hij zijn rug blesseerde. Na zijn landing duurde het maar een paar minuten voordat hij werd opgepikt door de Amerikaanse grondtroepen. Jay Garner had veel geluk die dag want door de schade aan zijn P-47 Thunderbolt jachtvliegtuig kon hij zijn vliegtuig niet meer van richting laten veranderen. De neus stond in de lucht richting Heerlen en het was zijn geluk dat hij op dat moment niet richting Duitsland vloog, want dan had hij boven vijandig gebied moeten springen.
Zijn collega, vliegenier Lloyd Burg uit Philadelphia, die zich ook in het luchtruim boven Duits gebied bevond zag een doel op de grond. Hij dook er met hoge snelheid op af en kreeg tijdens die duik eveneens een treffer van het Duits afweergeschut. Ook Lloyd Burg lukte het om terug te vliegen richting Heerlen waar hij zijn P-47 Thunderbolt verliet. Burg dwarrelde naar beneden aan zijn parachute en landde veilig aan de grond waar hij werd opgewacht door de Amerikaanse grondtroepen.
Jay Garner bleef veel last houden van zijn rug en werd met verlof gestuurd. Hij had inmiddels vijfenzeventig operationele vluchten boven Europa achter zijn kiezen en was houder van het Distinguished Flying Cross (DFC) en de zogenaamde “Purple Heart”.
Zowel hij alsook zijn collega Lloyd Burg ontvingen van het War Department en de Negende Air Force een “Purple Heart” onderscheiding. Die werd toegekend voor betoonde moed op 19 november 1944.
Na zijn verlof moest hij zich op 1 februari 1945 melden bij het Miami Beach Verdelingscentrum waarna hij opnieuw ingedeeld werd bij een Fighter Squadron.
Jay Garner werd geboren op 15 april 1917 in El Campo en trouwde met zijn vrouw Pauline Lamb voordat hij in maart 1943 vanuit Amerika naar Europa vertrok om deel te gaan nemen aan de oorlog. Hij kwam terecht in Engeland en had operationele vluchten over Frankrijk, België, Duitsland en Nederland. Samen met Pauline kregen ze een zoon, Jay Garner jr. en een dochter Janie Chandler.
Op 6 september 2006 overleed hij aan de gevolgen van Alzheimer.
Onderzoek
In november 2023 kwam een vraag binnen vanuit de Studie Groep Luchtoorlog. De vraag ging over twee P-47 Thunderbolts jachtvliegtuigen die rondom Heerlen neergekomen waren op 19 november 1944. Bij deze vraag was men op zoek naar meer informatie zodat er besloten kon worden of deze beide piloten in het Evaderregister van de SGLO thuishoorden.
Arie-Jan van Hees begon de zoektocht en plaatste een oproep op een Facebook pagina. Hij voegde mij daaraan toe en samen gingen we op onderzoek uit.
We kwamen een verhaal tegen van Ruben Krutzen waarin deze schreef dat zijn grootouders ten tijde van de Tweede Wereldoorlog in Welten woonden. Zijn grootvader had nabij Heerlen in November 1944 een Amerikaanse P-47 Thunderbolt zien neerstorten en later was het hem gelukt om een stuk plexiglas van die kist te bemachtigen.
Op 19 november 2023, wat wonderbaarlijk dezelfde datum had als de datum van de twee vliegtuigcrashes negenenzeventig jaar eerder, kwam ik in contact met Dan Garner uit Telluride, Colorado USA. Jay Garner, de piloot waarvan we meer wilde leren was zijn oom.
Dan Garner schreef me dat Jay en Pauline twee kinderen hadden gekregen, Jay Lloyd Garner en Janie Sue Garner. Hun zoon Jay had als middelste naam Lloyd en dat was een vernoeming naar piloot Lloyd Burg die samen met Jay Garner in Heerlen neerstortte. Verder kreeg ik te horen dat Jay Garner vier broers had, Carl, Howard, Jean en Jack. Jay Garner heette officieel Andrew Jackson Garner maar gebruikte zijn voornaam nooit.
Ondertussen wist Arie-Jan van Hees enkele krantenartikelen uit een archief te toveren waarin aanvullende informatie stond. Deze informatie werd in dit verhaal verwerkt.
Dan Garner nam in de tussentijd contact op met de kinderen van Jay Garner maar moest me helaas terugkoppelen dat die terughoudend waren met het verstrekken van informatie over hun familie en dat ze bovendien niet veel over de crash wisten te vertellen. Uiteindelijk wilden ze niet meewerken met ons onderzoek. Ik ontving van Dan Garner wel een foto op 5 december 2023 van zijn oom staand voor zijn P-47 Thunderbolt. Deze foto zal ik echter hier niet publiceren omdat de kinderen van deze piloot geen medewerking wilden verlenen en mogelijk problemen zouden kunnen maken bij een publicatie van die foto.
Op 21 december 2023 kwam ik in contact met Ruben Krutzen in de hoop meer te leren over deze vliegtuigcrash maar helaas wisten Ruben en zijn vader niet meer te vertellen dan wat we al wisten.
Ondanks diverse pogingen om meer te weten te komen over deze piloten en hun crashplaats waar de vliegtuigen neergekomen zijn, liep dit onderzoek uiteindelijk dood. We hopen dan ook van harte dat mensen die aan dit onderzoek iets kunnen toevoegen zich hier willen melden.